„ Głębie umysłu i duszy” – recenzja książki Stanislav Grof „ Kosmiczna Gra – o poznawaniu granic ludzkiej świadomości”.

„ Głębie umysłu i duszy” – recenzja książki Stanislava Grofa „ Kosmiczna Gra – o poznawaniu granic ludzkiej świadomości”.

 

Stanislav Grof, (rocznik 1931) jest jednym z pionierów tzw. psychologii transpersonalnej, tj. takiej która zajmuje się psychologicznym badaniem świadomości, i podkreśla znaczenie transcendentalnych obszarów ludzkiej egzystencji. Jak pamiętamy z piramidy Maslova, która reprezentuje hierarchię potrzeb, na samym szczycie jest potrzeba samorealizacji. I sam jej twórca, twierdził, że warto wspierać ją wartościami duchowymi. I tak obok rysuje nam się inna mapa ludzkiego myślenia. Na początku mamy irracjonalne, potem przechodzi fazę racjonalną, następnie transracjonalną. Na końcu mamy transcendencje. Można też zilustrować to w inny sposób. Jako drabinę świadomości. Na samym dole mamy nieświadome, potem świadome, a na samej górze nadświadome. Ale żeby osiągnąć to ostatnie, człowiek jest zmuszony do podróży w głąb siebie, by poznać swoje prymitywne impulsy i z czego one wypływają. I wtedy pojawia się szereg pytań: np. „Unde Malum” – Skąd zło ? Albo inne. Skąd jestem? Kim jestem? Po co jestem? Jakie jest moje przeznaczenie?

W jakimś sensie, do odpowiedzi na nie, przybliża nas lektura prac Stanislava Grofa, który z pochodzenia jest Czechem. I tak w jego pracach, które zawierają chociażby raporty badań nad psychodelikami ( w tym LSD), dotykamy różnych kwestii.

Po pierwsze: oddychania holotropowego – stanu bardzo zbliżonego do wrażeń alpinistów lub himalaistów, kiedy to do mózgu trafia mniej tlenu. Przypomina sesję z LSD pod okiem specjalisty.

Po drugie: matryc okołoporodowych – jak to mawiał Joseph Campbell – każdy z nas w momencie narodzin jest bohaterem. Są to wspomnienia i emocje przychodzącego na świat noworodka. Tak bardzo podobne, do tych szamańskich rytów przejścia: narodziny-symboliczna śmierć – odrodzenie.

Poznajemy też prawa przyczyny i skutku. Prawa karmy. Zachowania godziwego i niegodziwego i ich następstw. Kosmos wynagradza prawych i sprawiedliwych. Nawet gdy pewna część naszego losu jest zdeterminowana, to mamy wybór. Kwestią wolnej woli jest nasze zachowanie, moralne lub nie. Jak to rozpoznać, kiedy czasem nie wiemy co jest dobre a co jest złe? To co może być dla mnie dobre, może być złe dla innego człowieka – lub – to co dla mnie złe było wczoraj może być dobre dzisiaj. Mamy tu swoistą dychotomie. Ale jednak każdy zwrot ku transcendencji pozwala nam mieć nadzieje.

Grof ze spokojem i bez przymusu (bez „ musimy” – jak to u Kena Wilbera – innego pioniera psychologii transpersonalnej) przeprowadza nas przez świat najnowszych odkryć z dziedziny psychologii, kosmologii, religioznawstwa, mitologii i psychodelików. Swoimi doświadczeniami jak i wieloletnią praktyką lekarską, dzieli się z nami w pracy, która ma ponad 250 stron. Grof nie ma na celu szukania uczniów czy następców. Nigdy nie występuje też w roli mentora, nauczyciela. I to dobrze o nim świadczy. Nie robi z siebie żadnego guru. Dzieli się swoimi spostrzeżeniami, ale nic nie narzuca. Jego styl jest tak samo lekki i przyjemny jak audycje z nim i wsłuchiwanie się w jego ciepły przyjazny głos. Czasem trudno jest uwierzyć czytelnikowi, że autor ma ok. 90 lat.

 

Jego badania nad stanami świadomości, odmiennymi czy zmienionymi – jakkolwiek je określimy – cofają nas źródła czyli do stanu w jakim mogli żyć ludzie pierwotny i pierwszy człowiek.

Interpretacja tych stanów (oddychanie holotropowe oraz medytacja), snów (nurty psychoanalizy), spontanicznych malunków (np. Jackson Pollock i jego metoda „action-painting”) czy wypisywanych słów ( trochę w duchu surrealistycznego „pisma automatycznego”) pozwala nam odkrywać siebie i daje wskazówki, co jeszcze możemy poprawić, by lepiej żyć zarówno w zgodzie ze sobą jak i innymi istotami. Zło to zło, ale u Grofa, trochę jak u Williama Blake, ma swoje miejsce. Popycha do moralnego działania i uczy, nie bacząc na konsekwencje. Jest niczym jin i jang. „ Jestem dzieckiem w Ugandzie, sama skóra i kości,/ moje nogi cienkie niczym pędy bambusa,/ jestem handlarzem broni,/który sprzedaje śmiercionośną broń do Ugandy…”- jak pisał w swoim wierszu Thich Nhat Hanh. W końcu w samych naukach społecznych, w ekonomii, mamy teorię twórczego-niszczenia J. Schumpetera.

Dobre i złe moce przenikają się nawzajem, ale to od człowieka zależy, którą stronę w danej chwili poprze. Czy wybierze działanie altruistyczne czy egoistyczne. Kabaliści rozróżniali ich 4. A więc skąd zło? – Z człowieka – odpowiedziałby Tadeusz Różewicz, w swoim poetyckim dialogu z noblistą Czesławem Miłoszem. Jednak ten drugi, odpowiadając mu stwierdził, że dobro też bierze się z człowieka. I to jest istny paradoks ludzkiej egzystencji, myśli, słów i uczynków, które „odbijają się” na Akaszy ( czy eterze jak kto woli).

Mamy prawo wyboru. „Y”- jak to symbolizowali drogę dziecka i dorosłego starożytni pitagorejczycy. Jednak każdy wybór tej dobrej drogi, przybliża nas do Absolutu. Do wielkiej tajemnicy ludzkiego życia, a to już są prawdy absolutne, na które ludzie chyba nie znają odpowiedzi i nie wiadomo czy kiedykolwiek je poznają.

Lektura książek i artykułów Grofa to istna uczta duchowa, nie tylko dla kogoś z humanistycznym nastawieniem. To filozofia najwyższych lotów, która gdyby nie kulawy system edukacji młodego człowieka, mogłaby sporo wnieść. Uniwersalia i holistyczne badania powinny być uwzględnione w rozwój duchowy młodego człowieka. Dlatego bardzo źle się dzieje, że nauki społeczne i humanistyczne, oraz matka wszystkich – filozofia – są tak bardzo wykluczane z dzisiejszego życia.

Książka Stanislava Grofa „ Kosmiczna Gra – o poznawaniu granic ludzkiej świadomości” nie tylko daje i wnosi poczucie świeżości, ale też wypełnia nisze. I badania autora są alternatywą dla materializmu.

Piotr Wildanger, Szczecin, dnia 22.09.2018 r.

SPIS TREŚCI

– Podziękowania

– Wprowadzenie

1. Kosmos, świadomość i duch

2. Kosmiczna zasada twórcza.

3. Proces stworzenia.

4. Ponowne zjednoczenie z kosmicznym źródłem.

5. Problem dobra i zła.

6. Narodziny, seks i śmierć: kosmiczne związki.

7. Tajemnice karmy i reinkarnacji.

8. Tabu przeciwko wiedzy o nas samych.

9. Zabawa w kosmiczną grę.

10. Święte i świeckie.

– Bibliografia

– Indeks.

 

Opis książki:

„ Kosmiczna Gra: O poznawaniu granic ludzkiej świadomości”/ Stanislav Grof; przeł. Maciej Lorenc, Dariusz Misiuna.

Warszawa:

Wydawnictwo „Okultura”,

2014

258 s. : 21 cm

 

Obraz źródło: wikipedia.org

Teledysk: Mike Oldfield ” To be free” z albumu ” Tr3s lunas” z 2002 r. źródło: youtube.com